Việt Nam: Lao động "trốn phố về quê" sau Tết vì áp lực kinh tế

Việc tổ chức lại chuỗi cung ứng toàn cầu đã góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, những năm gần đây do vật giá leo thang, cuộc sống tại các thành phố lớn ở Việt Nam trở nên khó khăn, nhiều lao động nông thôn sau khi về quê ăn Tết đã không muốn quay trở lại thành phố làm việc, điều này cũng khiến các doanh nghiệp lâm vào tình thế thiếu hụt lao động sau Tết.

16 năm bám trụ thành phố, giấc mơ đổi đời dang dở

Chị Nguyễn Thị Hiệp, đến từ vùng núi hẻo lánh của tỉnh Quảng Bình, Việt Nam, hiện đang làm việc tại một nhà máy gia công giày dép do doanh nghiệp Đài Loan đầu tư. Với mức lương 10 triệu đồng/tháng, cao hơn đáng kể so với mặt bằng chung của cả nước, chị là một trong số nhiều phụ nữ nông thôn trẻ chọn con đường này để cải thiện cuộc sống. Sau 16 năm làm việc, chị Hiệp đã chứng kiến sự trỗi dậy của nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, những năm gần đây, tình hình lạm phát nghiêm trọng đã khiến cuộc sống ở các thành phố trở nên khó khăn hơn bao giờ hết, việc tích lũy tiền bạc trở thành một điều xa vời.

Thành phố "mất" lao động sau Tết vì áp lực kinh tế

Chị Hiệp, có chồng là tài xế xe ôm, cùng con nhỏ sống trong một căn nhà trọ chật chội ở quận Bình Tân. Gánh nặng kinh tế ngày càng đè lên vai gia đình khi các chi phí sinh hoạt thiết yếu như tiền thuê nhà, điện nước, y tế và giáo dục đều tăng cao. Dù cả hai vợ chồng đều chăm chỉ làm việc nhưng cũng không thể trang trải nổi, thế nên chị đã quyết định sẽ ở lại quê nhà sau Tết Nguyên đán, thay vì quay trở lại nhà máy làm việc như trước.

Lao động lựa chọn ở lại quê do cuộc sống ở nông thôn đã thay đổi

Sau thời kỳ Đổi Mới, Việt Nam đã tận dụng lợi thế từ sự thay đổi của chuỗi cung ứng toàn cầu và lực lượng lao động trẻ (gần 60% dân số dưới 35 tuổi) để tạo đà cho nền kinh tế tăng trưởng nhanh chóng. Tuy nhiên, đại dịch COVID-19 gây ra lạm phát toàn cầu, làm giảm đơn đặt hàng từ nước ngoài, cùng với chiến dịch chống tham nhũng gần đây, đã tác động đến thị trường bất động sản, gây ảnh hưởng không nhỏ đến nền kinh tế Việt Nam. Tình trạng sa thải lao động trở nên phổ biến. Nhiều người lao động đã chọn ở lại quê hương, sau khi nhận thấy cuộc sống ở nông thôn đã có nhiều thay đổi tích cực và không còn lạc hậu như trước.

Cần cải cách cơ cấu, nâng cấp ngành nghề để phát triển bền vững

Việt Nam đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động do nhiều nguyên nhân, bao gồm thu nhập thấp, môi trường sống không đảm bảo, phải xa con cái, và tình trạng làm việc quá sức, khiến người lao động cảm thấy thiếu an toàn và lựa chọn rời đi. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, có khoảng 30% nhà sản xuất đang "khát" lao động, và 85% trong số họ gặp khó khăn trong tuyển dụng. Mặc dù các tín hiệu kinh tế đang dần khởi sắc với nhu cầu xuất khẩu phục hồi, ngành sản xuất và du lịch tăng trưởng, Ngân hàng Thế giới dự đoán tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm nay có thể đạt 6,5%, nhưng các chuyên gia cho rằng Việt Nam cần tập trung vào cải cách cơ cấu, cải thiện môi trường đầu tư, và nâng cấp ngành để giải quyết tận gốc vấn đề thiếu lao động và đảm bảo sự phát triển bền vững.